Trụ sở UBND Quận 4 (cũ) được tiếp nhận để tiếp tục sử dụng làm trụ sở UBND phường Xóm Chiếu sau sáp nhập. Ảnh: Thu Huyền

Rà soát, kiểm kê toàn diện tài sản công

Theo UBND TP Hồ Chí Minh, trong năm 2025, TP đã tiến hành rà soát trụ sở làm việc, cơ sở hoạt động sự nghiệp và các tài sản công khác thuộc phạm vi quản lý nhưng không sử dụng, sử dụng kém hiệu quả hoặc sử dụng không đúng mục đích. Sở Tài chính TP đã hoàn thành báo cáo kết quả tổng kiểm kê tài sản công tại các cơ quan, tổ chức, đơn vị và tài sản kết cấu hạ tầng do Nhà nước đầu tư, quản lý. Đây là cơ sở quan trọng để TP đánh giá đầy đủ thực trạng tài sản công, từ đó xây dựng phương án sắp xếp, xử lý phù hợp, hiệu quả.

Song song đó, TP Hồ Chí Minh cũng hướng dẫn các cơ quan, tổ chức, đơn vị thực hiện việc sắp xếp, bố trí, xử lý tài sản công như trụ sở làm việc, xe ô tô, máy móc, thiết bị và các tài sản khác khi thực hiện sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp.

Thực hiện Nghị định số 03/2025/NĐ-CP ngày 1/1/2025 của Chính phủ về sắp xếp, bố trí, xử lý tài sản khi tổ chức lại đơn vị hành chính, từ ngày 1/1/2025 đến ngày 15/7/2025, TP Hồ Chí Minh đã phê duyệt phương án sắp xếp đối với 52 cơ sở nhà, đất (bao gồm phê duyệt mới và phê duyệt điều chỉnh).

Trong đó, khu vực TP Hồ Chí Minh (cũ) không phát sinh cơ sở nhà, đất phải sắp xếp; khu vực Bình Dương có 8 cơ sở; khu vực Bà Rịa - Vũng Tàu có 44 cơ sở nhà, đất. Hiện nay, các cơ quan, tổ chức, đơn vị đang tập trung rà soát tài sản công, báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định giao tài sản theo quy định.

Liên quan đến việc quản lý, sử dụng tài sản công, vào tháng 10/2025, Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Dũng đã có văn bản truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Chủ tịch UBND TP, chỉ đạo Sở Tài chính chủ trì, phối hợp với các sở, ngành liên quan tham mưu UBND TP ban hành kế hoạch sắp xếp bố trí, xử lý tài sản, phê duyệt phương án xử lý các nhà, đất theo thẩm quyền và phương án về phương tiện, máy móc thiết bị cho các xã, phường, đặc khu sau sáp nhập.

Bố trí trụ sở làm việc phù hợp sau sáp nhập

Thực hiện Kết luận số 127-KL/TW ngày 28/2/2025 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp, kết thúc hoạt động của 23 UBND cấp huyện, TP Hồ Chí Minh mới sau hợp nhất chính thức đi vào hoạt động từ ngày 1/7/2025 với 16 cơ quan chuyên môn, 4 cơ quan hành chính khác, 54 đơn vị sự nghiệp công lập và 168 UBND phường, xã, đặc khu.

Trong giai đoạn đầu, các cơ quan, tổ chức, đơn vị cấp TP cơ bản sử dụng các trụ sở hiện hữu để ổn định hoạt động. Một số trụ sở tập trung tại Trung tâm hành chính Bình Dương và Trung tâm hành chính Bà Rịa - Vũng Tàu tiếp tục được sử dụng để bố trí các phòng, ban xử lý công việc chuyển tiếp, bảo đảm cung cấp dịch vụ công thông suốt cho người dân, doanh nghiệp.

TP cũng đã điều hòa, bố trí thêm trụ sở cho 6 cơ quan gồm: Đảng ủy UBND TP, Sở Khoa học và Công nghệ, Sở Nội vụ, Thanh tra TP, Trung tâm Hành chính công TP và Ban Quản lý đường sắt đô thị. Đối với các đơn vị sự nghiệp công lập, trước mắt giữ nguyên mô hình hoạt động và trụ sở để bảo đảm công tác quản lý các dự án đang triển khai.

Toàn bộ trụ sở của UBND quận, huyện, thị xã, thành phố, phường, xã, thị trấn (cũ) đã được tiếp nhận để tiếp tục sử dụng cho 168 phường, xã, đặc khu mới. Việc bố trí trụ sở được thực hiện linh hoạt, phù hợp điều kiện thực tế, bảo đảm duy trì hoạt động hành chính và cung cấp dịch vụ công.

Quản lý chặt chẽ, sử dụng hợp lý, tránh lãng phí

Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác sắp xếp, xử lý tài sản công cũng phát sinh không ít khó khăn. Một số trụ sở chưa đáp ứng đủ diện tích làm việc theo nhu cầu mới; nhiều trụ sở cấp xã được đầu tư theo mô hình cũ, quy mô nhỏ, xuống cấp, không còn phù hợp với yêu cầu hoạt động của đơn vị hành chính mới sau sắp xếp. Tình trạng “vừa thừa vừa thiếu” trụ sở diễn ra khá phổ biến: Thừa các cơ sở nhỏ lẻ, phân tán, không phù hợp; thiếu trụ sở đạt tiêu chuẩn, định mức theo quy định.

Trước thực tế đó, Sở Tài chính đã hướng dẫn các đơn vị chủ động điều hòa, hoán đổi, điều chuyển trụ sở giữa các cơ quan, tổ chức, đơn vị; đồng thời nghiên cứu chuyển đổi công năng sử dụng tài sản công như cơ sở văn hóa, y tế, giáo dục sang làm trụ sở làm việc và ngược lại, nhằm tận dụng tối đa nguồn lực sẵn có.

Về lâu dài, khi các đơn vị hành chính mới đi vào hoạt động ổn định, TP sẽ căn cứ tiêu chuẩn, định mức theo Nghị định số 155/2025/NĐ-CP ngày 16/6/2025 để rà soát, lựa chọn các vị trí nhà, đất phù hợp, đề xuất cải tạo, sửa chữa hoặc xây dựng mới trụ sở làm việc theo quy hoạch, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ lâu dài.

Để nâng cao hiệu quả phòng, chống lãng phí, UBND TP Hồ Chí Minh đã yêu cầu các cơ quan, tổ chức, đơn vị xây dựng kế hoạch xử lý tài sản dôi dư. Theo đó, tài sản nhà, đất dôi dư được ưu tiên bố trí làm trụ sở cho các cơ quan có nhu cầu; tiếp theo là sử dụng cho giáo dục, y tế, văn hóa, công trình công cộng; trường hợp không phù hợp sẽ tổ chức bán đấu giá, cho thuê theo quy định để tạo nguồn thu cho ngân sách.