Pháp lý lên tiếng – cộng đồng hưởng ứng

Theo thông tin từ Vingroup, chỉ sau hai ngày công bố khởi kiện 68 cá nhân, tổ chức trong và ngoài nước vì tung tin sai sự thật, đã có tới 65 kênh mạng xã hội chủ động gỡ bỏ nội dung sai trái; hàng trăm video bị xóa, nhiều chủ tài khoản buộc phải công khai xin lỗi. Động thái này cho thấy biện pháp pháp lý khi được áp dụng nghiêm khắc sẽ phát huy tác dụng răn đe, ngăn chặn hành vi lợi dụng mạng xã hội để xuyên tạc, gây thiệt hại cho doanh nghiệp và cộng đồng.

Quan trọng hơn, vụ việc cũng chứng minh một thực tế: Chỉ khi có sự phối hợp đồng bộ giữa doanh nghiệp, cơ quan quản lý nhà nước và cộng đồng mạng thì mới có thể tạo dựng một không gian thông tin trong sạch, minh bạch.

Việt Nam hiện nằm trong nhóm quốc gia có lượng người dùng mạng xã hội lớn, với trên 76 triệu tài khoản. Các nền tảng như Facebook, TikTok, YouTube, Zalo có hàng chục triệu người tham gia thường xuyên. Sự phát triển này mang lại nhiều lợi ích trong giao tiếp, chia sẻ và tiếp cận thông tin chính thống, nhưng cũng đồng thời khiến tin giả có “đất sống” và lan rộng với tốc độ khó kiểm soát.

Một nội dung sai lệch có thể lan truyền tới hàng triệu người chỉ trong vài giờ, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín của tổ chức, cá nhân và làm nhiễu loạn dư luận. Đó chính là lý do cần có cơ chế giám sát và phản biện đủ mạnh, có sự tham gia của các tổ chức xã hội, đặc biệt là Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.

Mặt trận vào cuộc – nâng cao sức đề kháng xã hội

Bà Nguyễn Lan Hương, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Hà Nội, cho rằng trong bối cảnh mạng xã hội có sức lan tỏa lớn, vai trò giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận trở nên vô cùng quan trọng. Ở nhiều địa phương, các tổ, nhóm giám sát chuyên trách về thông tin trên mạng đã được thành lập, đảm nhận nhiệm vụ phát hiện sớm, báo cáo và phối hợp xử lý các thông tin sai trái.

Không chỉ dừng lại ở khâu phát hiện, MTTQ các cấp còn cần đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến thông tin chính thống để nâng cao nhận thức cộng đồng. Khi người dân có “sức đề kháng” tốt, tin giả sẽ khó có cơ hội tồn tại.

Bà Bùi Thị An, nguyên Đại biểu Quốc hội, cũng nhấn mạnh đến việc ứng dụng công nghệ hiện đại để truy vết, xử lý thông tin độc hại. Song song với đó, MTTQ phải đóng vai trò là cầu nối thông tin thường xuyên đăng tải nội dung chính xác, nhanh nhạy, khách quan để người dân tiếp cận kịp thời. “Khi sự thật được cung cấp đầy đủ và nhanh chóng, tin giả tự nhiên sẽ bị đẩy lùi”, bà An khẳng định.

GS.TS Trần Ngọc Đường, Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn về Dân chủ và Pháp luật (Uỷ ban Trung ương MTTQ Việt Nam), cho rằng Mặt trận tuy không trực tiếp có thẩm quyền xử lý vi phạm nhưng thông qua hoạt động giám sát, phản biện có thể kiến nghị với cơ quan chức năng để hành động. Về lâu dài, những kiến nghị đó sẽ góp phần hoàn thiện chính sách, xây dựng khung pháp lý chặt chẽ hơn đối với các hành vi vi phạm trên không gian mạng.

Theo ông, cần nghiên cứu ban hành luật chuyên biệt về không gian mạng và trí tuệ nhân tạo, vừa phù hợp với Hiến pháp, vừa gắn với thực tiễn, để đảm bảo khả thi và tạo sự đồng thuận xã hội. Khi đó, phản biện xã hội của MTTQ sẽ trở thành một kênh quan trọng đóng góp cho quá trình lập pháp, đảm bảo luật đi vào cuộc sống.

Đại biểu Quốc hội Phan Đức Hiếu - Ủy viên Ủy ban Kinh tế và Tài chính cho biết, Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân đã nhấn mạnh việc nghiêm cấm các hành vi nhũng nhiễu, tiêu cực, đưa thông tin sai lệch, không chính xác, ảnh hưởng đến doanh nghiệp, doanh nhân. "Trong môi trường kinh doanh hiện đại, uy tín của doanh nghiệp là yếu tố sống còn", ông Hiếu nói.