Trong bối cảnh đó, Thanh tra Chính phủ, cơ quan quản lý Nhà nước về công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và PCTN đã chủ động vào cuộc với tinh thần trách nhiệm cao, triển khai đồng bộ các giải pháp để thực hiện các cam kết của Việt Nam trong hai hiệp định quan trọng này.

Hiệp định thế hệ mới, yêu cầu cao về minh bạch và liêm chính

CPTPP và EVFTA không là những cam kết thương mại thuần túy mà là chuẩn mực về quản trị công hiện đại. Cả hai hiệp định đều nhấn mạnh vai trò của minh bạch, trách nhiệm giải trình và hệ thống pháp luật công khai, ổn định trong việc thúc đẩy môi trường kinh doanh công bằng và giảm thiểu nguy cơ tham nhũng. Đây cũng là tiền đề để tăng cường niềm tin của nhà đầu tư nước ngoài đối với Việt Nam.

Việc thực hiện đầy đủ và nghiêm túc các yêu cầu trong CPTPP và EVFTA được nhìn nhận là phép thử đối với năng lực thể chế, trong đó ngành Thanh tra có vai trò đặc biệt trong bảo đảm tuân thủ pháp luật, nâng cao hiệu lực giám sát và thiết lập các chuẩn mực về liêm chính.

Ngay từ sớm, Thanh tra Chính phủ đã ban hành hai kế hoạch hành động chuyên biệt nhằm triển khai các nội dung liên quan đến CPTPP và EVFTA: Kế hoạch số 662/KH-TTCP ngày 6/5/2019 và Kế hoạch số 1458/KH-TTCP ngày 24/8/2020. Các kế hoạch này được xây dựng bài bản, bao gồm việc rà soát văn bản pháp luật hiện hành, đánh giá khoảng trống thể chế, đề xuất sửa đổi, bổ sung phù hợp với các chuẩn mực quốc tế.

Trên cơ sở đó, Thanh tra Chính phủ đã tập trung vào việc hoàn thiện pháp luật nội địa để thể chế hóa các cam kết về minh bạch hóa và PCTN. Vụ Pháp chế là đơn vị nòng cốt trong việc tham mưu xây dựng chính sách, phối hợp cùng các cục, vụ chức năng tiến hành đối chiếu các quy định hiện hành với yêu cầu của các hiệp định, từ đó kiến nghị sửa đổi, bổ sung đảm bảo tính tương thích và khả thi trong thực tiễn.

Bên cạnh hoàn thiện thể chế, công tác thông tin, tuyên truyền cũng được chú trọng. Các nội dung về minh bạch và PCTN trong CPTPP và EVFTA được tích hợp vào chương trình giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức. Hình thức truyền thông đa dạng, ngôn ngữ dễ tiếp cận, giúp tăng cường nhận thức về vai trò của minh bạch trong quản lý công.

Khẳng định vai trò, nâng cao vị thế quốc gia

Một điểm sáng trong quá trình thực hiện cam kết quốc tế là sự phối hợp chặt chẽ giữa các đơn vị chức năng của Thanh tra Chính phủ. Vụ Hợp tác quốc tế, Cục Phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực cùng các đơn vị khác đã xây dựng cơ chế phối hợp hiệu quả, không chỉ triển khai các nội dung của hai kế hoạch hành động mà còn đảm bảo cập nhật thường xuyên tiến độ và kết quả thực hiện.

Công tác báo cáo cũng được đổi mới, theo hướng đáp ứng chuẩn mực minh bạch quốc tế. Các báo cáo định kỳ về kết quả thực hiện CPTPP và EVFTA được xây dựng đầy đủ, cập nhật thông tin kịp thời và chuyển đến các cơ quan hữu quan. Việc công khai tiến độ, kết quả và những vấn đề tồn tại góp phần nâng cao trách nhiệm giải trình, đồng thời tạo điều kiện để các tổ chức quốc tế theo dõi, đánh giá khách quan.

Không chỉ dừng ở việc hoàn thành nghĩa vụ quốc tế, việc thực hiện các cam kết về minh bạch và PCTN còn mang lại nhiều giá trị nội tại cho Việt Nam. Đối với ngành Thanh tra, đây là cơ hội để cải thiện quy trình làm việc, nâng cao năng lực cán bộ, hiện đại hóa phương pháp giám sát và kiểm tra. Đồng thời, thông qua việc áp dụng các chuẩn mực quốc tế, ngành Thanh tra đang từng bước tiệm cận với thông lệ tốt trên thế giới.

Về tổng thể, nỗ lực của Thanh tra Chính phủ trong việc hiện thực hóa các cam kết CPTPP và EVFTA đã đóng góp tích cực vào quá trình hội nhập kinh tế quốc tế, củng cố uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế và tạo nền tảng vững chắc cho một nền hành chính công minh bạch, hiệu quả và liêm chính.

Bài 3: Từ Công ước đến hành động, UNCAC và sứ mệnh của ngành Thanh tra Việt Nam.