Ngày 13/10/2025, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng ban hành Quyết định số 5132/QĐ-BQP công bố thủ tục hành chính được sửa đổi, bổ sung lĩnh vực chính sách thuộc phạm vi chức năng quản lý của Bộ Quốc phòng.

Các thủ tục hành chính được sửa đổi, bổ sung tại quyết định này thay thế các thủ tục hành chính tương ứng đã được công bố tại Quyết định số 6225/QĐ-BQP ngày 23/12/2024 của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng về công bố bộ thủ tục hành chính hiện hành thuộc phạm vi chức năng quản lý của Bộ Quốc phòng.

Quyết định này đặt ra trách nhiệm thi hành đối với Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị, thủ trưởng các cơ quan, đơn vị và tổ chức, cá nhân có liên quan, qua đó đảm bảo việc giải quyết chế độ ưu đãi đối với các đối tượng tham gia kháng chiến chống Mỹ cứu nước, chiến tranh bảo vệ Tổ quốc, và làm nhiệm vụ quốc tế được thực hiện một cách công khai, minh bạch và tuân thủ pháp luật.

Thủ tục chặt chẽ: Cơ chế kiểm tra, xét duyệt liên ngành

Quyết định công bố các thủ tục hành chính trong lĩnh vực chính sách đã thiết lập một quy trình làm việc chi tiết, qua đó thể hiện rõ cơ chế kiểm soát và giám sát nội bộ nhằm hạn chế sai phạm.

Trong nhiều thủ tục, chẳng hạn như giải quyết chế độ trợ cấp một lần đối với quân nhân tham gia kháng chiến chống Mỹ cứu nước, việc xét duyệt hồ sơ được thực hiện qua nhiều bước kỹ lưỡng. Ban đầu, Ủy ban Nhân dân cấp xã có trách nhiệm phân loại hồ sơ thành ba nhóm (có giấy tờ gốc, có giấy tờ liên quan, và không có giấy tờ), sau đó triển khai xét duyệt công khai tại thôn.

Đặc biệt, đối với những trường hợp không có giấy tờ gốc hoặc giấy tờ được coi là giấy tờ gốc, hội đồng chính sách xã có trách nhiệm thẩm tra, xác minh quá trình công tác trước khi lập văn bản xác nhận.

Hồ sơ sau đó sẽ được chuyển lên Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh để phối hợp với các cơ quan chức năng tổ chức xét duyệt thẩm định, rồi báo cáo lên Bộ Tư lệnh Quân khu và Bộ Tư lệnh Thủ đô Hà Nội để tiếp tục tổ chức thẩm định và ra quyết định hưởng chế độ.

Sự tham gia của nhiều cấp độ và cơ quan phối hợp (như Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh, Cục Chính trị, Cục Chính sách - Xã hội/Tổng cục Chính trị) trong quy trình này là một hình thức kiểm tra đa chiều, nhằm đảm bảo hồ sơ hợp lệ và đối tượng đủ điều kiện theo quy định pháp luật.

Niêm yết 10 ngày và cơ chế “tạm đình chỉ”: Giải quyết khiếu nại, tố cáo kịp thời

Một yếu tố quan trọng nhằm thúc đẩy tính minh bạch và phòng, chống tiêu cực trong quá trình thực hiện các thủ tục này chính là việc công khai thông tin và thiết lập cơ chế giải quyết phản ánh.

Trong các quy trình xét duyệt chế độ trợ cấp, sau khi hội đồng chính sách xã họp công khai xét duyệt đối với các đối tượng đã được Hội Cựu chiến binh cho ý kiến bằng văn bản, Ủy ban Nhân dân xã phải niêm yết danh sách đối tượng đã xét duyệt.

Thời gian niêm yết là 10 ngày để Nhân dân nắm rõ và đưa ra ý kiến phản hồi. Nếu không có ý kiến thắc mắc, khiếu kiện của Nhân dân, Ủy ban Nhân dân xã mới tổng hợp hồ sơ báo cáo lên cấp trên.

Cơ chế công khai niêm yết và thời gian chờ phản hồi này đóng vai trò như một bước kiểm tra, giám sát từ cộng đồng đối với tính chính xác và công bằng của việc thực hiện chính sách tại địa phương.

Bất kỳ trường hợp nào có khiếu nại, tố cáo hoặc chưa rõ ràng sẽ được giữ lại để tiếp tục xác minh, xem xét báo cáo sau. Quy trình này thể hiện sự nghiêm túc trong việc giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan đến đối tượng thụ hưởng ngay từ cấp cơ sở.

Ngoài ra, việc cho phép cá nhân nộp hồ sơ bằng hình thức trực tiếp, qua dịch vụ bưu chính hoặc trên môi trường điện tử đã tạo điều kiện thuận lợi, giảm thiểu phiền hà, góp phần nâng cao hiệu quả công tác phục vụ người có công.

Xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm để phòng ngừa lãng phí, tiêu cực

Các quy định hành chính được công bố xác định rõ các điều kiện không áp dụng nhằm loại trừ các đối tượng không xứng đáng, qua đó gián tiếp thực hiện công tác phòng, chống tiêu cực và bảo toàn chính sách.

Các đối tượng bị loại trừ bao gồm: Người đang hưởng các chế độ khác như hưu trí, mất sức lao động; người đầu hàng địch, phản bội, đào ngũ, người vi phạm kỷ luật bị tước danh hiệu quân nhân; hoặc người đang chấp hành án tù chung thân hay bị kết án về tội xâm phạm an ninh quốc gia mà chưa được xóa án tích.

Bên cạnh đó, các thủ tục về tạm đình chỉ, chấm dứt hưởng chế độ ưu đãi cũng được quy định cụ thể, ví dụ: Người phạm tội bị phạt tù có thời hạn sẽ bị tạm đình chỉ hưởng chế độ, hoặc người có dấu hiệu khai man, giả mạo hồ sơ sẽ bị tạm dừng/chấm dứt chế độ và phải hoàn trả số tiền đã hưởng sai.

Các quy định này là cơ sở pháp lý vững chắc cho việc xử lý các hành vi tiêu cực, gian lận, lãng phí trong việc sử dụng ngân sách Nhà nước cho chính sách ưu đãi.