Đây được coi là những văn bản “xương sống” đặt nền tảng pháp lý, bảo đảm dân chủ, công khai, minh bạch trong toàn bộ quy trình bầu cử, qua đó góp phần nâng cao chất lượng đại biểu - những người đại diện cho ý chí, nguyện vọng của Nhân dân.

Dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội gồm 3 chương, 9 điều, tập trung vào: Hướng dẫn tổ chức hội nghị cử tri (Điều 45, 54); việc giới thiệu người ứng cử HĐND cấp xã tại thôn, tổ dân phố (khoản 4, Điều 52); hiệp thương, lập danh sách ứng cử trong bầu cử bổ sung.

Dự thảo Nghị quyết liên tịch có 6 chương, 29 điều, quy định toàn bộ quy trình hiệp thương: Từ hội nghị lần thứ nhất thỏa thuận cơ cấu, thành phần, số lượng ứng cử đến hội nghị lần thứ ba lựa chọn, lập danh sách chính thức. Văn bản cũng quy định rõ trách nhiệm của cơ quan, tổ chức giới thiệu người ứng cử, lấy ý kiến cử tri nơi cư trú và cơ quan công tác, cùng các điều khoản thi hành.

Phó Chủ tịch Hoàng Công Thủy nhấn mạnh hai dự thảo này là cơ sở pháp lý quan trọng, bảo đảm các bước bầu cử diễn ra đúng luật, thống nhất, đồng bộ, đặc biệt là vai trò của hệ thống MTTQ Việt Nam trong hiệp thương, giới thiệu người ứng cử, tạo tiền đề để nâng cao chất lượng đại biểu Quốc hội và HĐND các cấp.

Tại hội nghị, các đại biểu tập trung góp ý vào những vấn đề thiết thực: 1. Thẩm quyền hội nghị cử tri: cần xác định rõ cơ quan, đơn vị được triệu tập và chủ trì hội nghị lấy ý kiến, bảo đảm thống nhất với Luật Bầu cử và Luật Tổ chức Quốc hội (sửa đổi); 2. Hình thức hội nghị: đề xuất quy định linh hoạt trong trường hợp bất khả kháng (dịch bệnh, thiên tai), có thể thay thế hội nghị trực tiếp bằng hình thức phù hợp; 3. Số lượng cử tri: cần tính toán hợp lý để vừa bảo đảm tính đại diện, vừa phù hợp điều kiện cơ sở vật chất, đặc biệt ở các khu dân cư mới sáp nhập có quy mô dân số lớn, địa bàn rộng; 4. Thành phần giới thiệu ứng cử: đa số đồng tình với quy định hiện có, song một số ý kiến đề nghị cụ thể hóa hơn để thuận tiện trong triển khai; 5. Mốc thời gian hiệp thương: cần điều chỉnh phù hợp với ngày bầu cử đã được ấn định 15/3/2026, bảo đảm đồng bộ với Luật Bầu cử (sửa đổi, bổ sung).

Kết luận hội nghị, Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Hoàng Công Thủy đánh giá cao các ý kiến “đi thẳng vào trọng tâm, xác đáng và giàu kinh nghiệm thực tiễn”, giúp Ban Thường trực và tổ biên tập có thêm căn cứ để rà soát, chỉnh sửa. Ông đề nghị tiếp thu tối đa, nghiên cứu kỹ lưỡng để hoàn thiện nghị quyết với hướng dẫn cụ thể, đầy đủ, dễ thực hiện; đồng thời bảo đảm việc hiệp thương, lựa chọn, giới thiệu người ứng cử được tiến hành khách quan, dân chủ, đúng pháp luật.

“Ban Thường trực rất trân trọng và cảm ơn những ý kiến tâm huyết, trách nhiệm, giàu kinh nghiệm thực tiễn về công tác Mặt trận và công tác bầu cử của các đồng chí, các chuyên gia, nhà khoa học”, ông Hoàng Công Thủy nhấn mạnh.

Như vậy, khi được ban hành, hai nghị quyết này sẽ là hành lang pháp lý quan trọng, tạo sự thống nhất từ Trung ương đến cơ sở trong toàn bộ quá trình bầu cử, góp phần lựa chọn được những đại biểu Quốc hội và HĐND xứng đáng, đại diện thực sự cho Nhân dân, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong giai đoạn mới.