“Cán bộ là cái gốc của mọi công việc”

Thấm nhuần tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh “cán bộ là cái gốc của mọi công việc”, trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam, Đảng ta luôn coi trọng công tác cán bộ; coi đây là khâu "then chốt" của công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị. Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng xác định nhiệm vụ trọng tâm là: “Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược và người đứng đầu đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ.

Ngay sau khi Cách mạng tháng Tám năm 1945 thành công, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa, vào ngày 23/11/1945 Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Sắc lệnh số 64/SL thành lập Ban Thanh tra đặc biệt để kiểm soát bộ máy chính quyền, bảo đảm các cơ quan Nhà nước và cán bộ, nhân viên Nhà nước thực hiện đúng trách nhiệm của mình, bảo đảm sự liêm chính và phục vụ Nhân dân.

Nhấn mạnh tầm quan trọng của công tác thanh tra, tại hội nghị tổng kết công tác thanh tra toàn miền Bắc vào tháng 4/1957, Bác Hồ chỉ rõ: “Nếu Trung ương Đảng, Chính phủ có nghị quyết, chỉ thị về các ngành, các địa phương kết quả thế nào không có thanh tra khó mà biết được địa phương nào làm tốt, làm vừa, làm xấu, có làm hay không làm trên không biết; địa phương nhiều khi tự mình cũng không biết. Trên không thấu dưới, dưới không thấu trên”.

Thanh tra là để theo dõi xem các kế hoạch, chỉ thị, chính sách đó các địa phương đã chấp hành thế nào. Vì vậy, cán bộ thanh tra giúp trên hiểu biết tình hình địa phương và cấp dưới, đồng thời cũng giúp cho các địa phương kịp thời sửa chữa, uốn nắn nếu làm sai, hoặc làm chậm. Cho nên trách nhiệm của công tác thanh tra là quan trọng.

Thanh tra không phải chỉ đi xem địa phương thực hiện nghị quyết, chỉ thị như thế nào. Nếu họ làm sai hay gặp khó khăn còn giúp đỡ họ làm cho đúng với nghị quyết, chỉ thị của trên đưa xuống.

Thanh tra cũng không phải điều tra, nghiên cứu việc chấp hành nghị quyết, chỉ thị đã được đến đâu mà phải theo dõi cho đến khi công việc được làm xong, làm tốt”.

Từ đó, lời dạy của Bác: “Thanh tra là tai mắt của trên, là người bạn của dưới”, “cán bộ thanh tra như cái gương cho người ta soi mặt, gương mờ thì không soi được”… đã trở thành tư tưởng chỉ đạo, là kim chỉ nam, là phương châm hoạt động, mục tiêu phấn đấu của ngành Thanh tra trong suốt chiều dài lịch sử.

Phát huy truyền thống 80 năm vẻ vang của ngành Thanh tra

Gần 80 năm qua, trải dài theo các giai đoạn lịch sử, các thế hệ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động ngành Thanh tra đã luôn nỗ lực phấn đấu, phát huy truyền thống vẻ vang của ngành, đạt được những thành tựu to lớn, đóng góp vào thắng lợi của các cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm, thống nhất Tổ quốc, trong công cuộc đổi mới, xây dựng, bảo vệ và phát triển đất nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Thông qua các hoạt động thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng chống tham nhũng, tiêu cực, ngành Thanh tra đã phát hiện những hạn chế, bất cập trong cơ chế quản lý, chính sách pháp luật, kiến nghị biện pháp chấn chỉnh, khắc phục kịp thời; phòng ngừa, phát hiện và xử lý hành vi vi phạm pháp luật, phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; bảo vệ lợi ích Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của người dân, doanh nghiệp; nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước trên tất cả các lĩnh vực và giúp cơ quan, tổ chức, cá nhân thực hiện đúng quy định của pháp luật…

Là những người làm công tác thanh tra, chúng ta có quyền tự hào và trân trọng những thành tựu vẻ vang của ngành Thanh tra Việt Nam. Có được những thành tựu đó là nhờ sự đoàn kết, trách nhiệm, sáng tạo, vượt qua khó khăn của các thệ hệ cán bộ thanh tra. Ngành Thanh tra luôn bám sát sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, cấp uỷ, chính quyền các cấp, có những đột phá trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành, sắp xếp bộ máy tinh gọn hoạt động hiệu lực, hiệu quả; làm tốt công tác luân chuyển cán bộ, tinh giản biên chế, cải tiến phương pháp công tác; chú trọng đào tạo, bồi dưỡng, xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức thanh tra chuyên nghiệp, trách nhiệm, kỷ cương, liêm chính; thể chế pháp luật về thanh tra, tiếp công dân, khiếu nại, tố cáo, phòng chống tham nhũng, tiêu cực ngày càng được hoàn thiện, đồng bộ…

Trong tình hình hiện nay, những lời dạy của Hồ Chủ tịch đối với cán bộ, công chức nói chung và cán bộ thanh tra nói riêng là kim chỉ nam cho việc rèn luyện đạo đức, tác phong của người cán bộ thanh tra và của cả ngành Thanh tra.

Để việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trở thành thường xuyên, nề nếp, là động lực để thực hiện tốt công tác của ngành, toàn ngành Thanh tra tiếp tục quán triệt sâu sắc và vận dụng sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh trong thực hiện công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng, tiêu cực.

Linh hoạt, chuyển mình sau sắp xếp, tinh gọn bộ máy

Thực hiện Kết luận của Bộ Chính trị và Ban Bí thư về Đề án sắp xếp hệ thống cơ quan thanh tra tinh, gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, từ ngày 1/6/2025, hệ thống cơ quan thanh tra được tổ chức theo 2 cấp ở Trung ương và địa phương. Trong bối cảnh đó, ngành Thanh tra có nhiều thuận lợi cũng như thách thức đòi hỏi toàn ngành phải thích nghi nhanh với mô hình mới, linh hoạt trong vận hành và sớm có những đổi mới trong phương thức hoạt động, để ngành Thanh tra thực sự chuyển mình sau sắp xếp. Cùng với đó, mỗi cán bộ thanh tra cần nỗ lực nhiều hơn để góp phần cùng ngành Thanh tra phát triển trong kỷ nguyên mới - Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Trong bài phát biểu chỉ đạo tại Đại hội đại biểu Đảng bộ Thanh tra Chính phủ lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình nêu rõ nhiệm vụ của ngành Thanh tra sẽ ngày càng nặng nề, phức tạp, nhất là trong bối cảnh toàn Đảng, toàn quân, toàn dân đẩy mạnh phân cấp, phân quyền và tăng cường kiểm soát quyền lực, tăng cường đấu tranh phòng chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí.

Để thực hiện thắng lợi các mục tiêu đã đề ra, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình yêu cầu ngành Thanh tra phải đặc biệt chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ thanh tra thực sự là "thanh bảo kiếm" sắc bén của Đảng và Nhà nước, là những người lính tiên phong trên mặt trận phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí, mà ở đó mỗi cán bộ phải tôi luyện và hội tụ đủ 4 giá trị rất quan trọng: "Mắt tinh, tâm sáng, trí sâu, bản lĩnh thép".

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hoà Bình cũng nhấn mạnh, cán bộ là yếu tố quyết định của mọi thành công. Đất nước càng phát triển, hoạt động thanh tra càng phải bao trùm mọi lĩnh vực, đối mặt với những vi phạm ngày càng tinh vi, phức tạp. Công việc thanh tra luôn phải đối mặt với nhiều lực cản, nhiều cám dỗ. Cán bộ không có bản lĩnh, không có một trái tim nóng và một cái đầu lạnh thì không thể bảo vệ được sự thật, không bảo vệ được lẽ phải; nếu đã "nhúng chàm" thì kết quả thanh tra sẽ sai lệch, từ đó làm mất niềm tin của Nhân dân.

Nhiệm kỳ 2025 -2030, toàn ngành Thanh tra phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Ảnh: BTT

Xây dựng đội ngũ cán bộ trong sạch, liêm chính

Để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, yêu cầu hàng đầu và tiên quyết của ngành Thanh tra là phải xây dựng đội ngũ cán bộ trong sạch, liêm chính, mỗi cán bộ, đảng viên thanh tra phải không ngừng rèn luyện để "Mắt tinh, tâm sáng, trí sâu, bản lĩnh thép", trở thành bản lĩnh và phẩm chất của cán bộ thanh tra.

Mắt tinh chính là sự sắc bén để nhìn thấu bản chất sự việc, phát hiện mọi hành vi sai phạm dẫu có tinh vi đến đâu. Tâm sáng chính là phẩm chất liêm chính, trong sạch, là sự công tâm, khách quan của cán bộ thanh tra trong phán xét các sự việc. Trí sâu là tầm nhìn chiến lược, là kiến thức chuyên nghiệp để phân tích vấn đề toàn diện, đa chiều, không chỉ xử lý sai phạm mà còn có năng lực phát hiện những sơ hở để kiến nghị hoàn thiện thể chế, phòng ngừa từ sớm, từ xa. Bản lĩnh thép là ý chí không lay chuyển, khí phách thực thi pháp luật nghiêm chỉnh, bảo vệ sự thật và lẽ phải để kết luận thanh tra thực sự khoa học, chặt chẽ, đanh thép, thuyết phục và không thể bác bỏ.

Ngành Thanh tra đã hoàn thiện bộ máy tổ chức sau sắp xếp. Ảnh: BTT

Cán bộ thanh tra phải thấm nhuần và lan tỏa tư tưởng lấy phòng ngừa làm gốc, kiến tạo cho phát triển là mục tiêu cao nhất của ngành Thanh tra. Mục tiêu cuối cùng của thanh tra không phải là xử lý sai phạm mà phải hướng đến xây dựng được đội ngũ cán bộ không sai phạm. Do đó, bên cạnh việc phát hiện và xử lý nghiêm vi phạm, thanh tra phải chủ động phát hiện những "lỗ hổng" về cơ chế, chính sách để kiến nghị sửa đổi, khắc phục những lỗ hổng và đây cũng là để phòng ngừa sai phạm. Thanh tra phải là công cụ để tháo gỡ những điểm nghẽn, khơi thông các nguồn lực cho phát triển.

Đánh giá về vai trò của cán bộ thanh tra trước yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, nhiều ý kiến cũng cho rằng, trong giai đoạn hiện nay, trước yêu cầu ngày càng cao của công tác thanh tra, đội ngũ cán bộ thanh tra tra các cấp cần xác định tốt ý chí quyết tâm, phát huy cao độ vai trò, trách nhiệm, phấn đấu hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao, tích cực góp phần xây dựng đội ngũ cán bộ thanh tra các cấp có đủ năng lực, phẩm chất, uy tín, thật sự trong sạch, vững mạnh.

Cán bộ là nhân tố quyết định sự thành bại của cách mạng, công tác cán bộ là khâu “then chốt” của công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị. Vì vậy, cán bộ thanh tra phải là những chiến sĩ kiên cường, có bản lĩnh, nắm chắc các cơ chế, chính sách, các quy chế, quy định của Đảng và Nhà nước. Thanh tra là một nghề, người cán bộ thanh tra muốn trụ vững với nghề phải giỏi chuyên môn, nghiệp vụ, giữ vững lý tưởng, đạo đức cách mạng, bản lĩnh chính trị đáp ứng tốt nhất yêu cầu nhiệm vụ chính trị trong tình hình mới.