Tăng cường hợp tác, trao đổi kinh nghiệm

Phát biểu khai mạc, ông Trần Đăng Vinh, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Thanh tra Chính phủ nhấn mạnh mục tiêu hội thảo nhằm tăng cường trao đổi kinh nghiệm thực tiễn, chia sẻ mô hình tổ chức, phương pháp tiến hành thanh tra hành chính, đặc biệt là cơ chế xử lý, theo dõi việc thực hiện các kết luận, kiến nghị sau thanh tra.

Ông Trần Đăng Vinh, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Thanh tra Chính phủ phát biểu khai mạc hội thảo. Ảnh: Nhật Huyền

Ông Vinh cho rằng, trong bối cảnh Việt Nam đang tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính, xây dựng nền hành chính chuyên nghiệp, minh bạch và liêm chính, công tác thanh tra hành chính đóng vai trò hết sức quan trọng, góp phần bảo đảm kỷ luật, kỷ cương trong hoạt động công vụ, phòng ngừa vi phạm và nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước. Việc học hỏi kinh nghiệm từ các quốc gia có nền hành chính phát triển, trong đó có Cộng hòa Pháp - quốc gia có hệ thống thanh tra lâu đời và hiệu quả là rất thiết thực và có ý nghĩa.

Đại diện phía Pháp, ông Gilles Guillot, Tùy viên hợp tác và hoạt động văn hóa, Tổng Lãnh sự quán Pháp tại TP Hồ Chí Minh khẳng định, trong khuôn khổ hợp tác song phương, Thanh tra Chính phủ Việt Nam và các cơ quan thanh tra của Pháp đã ký kết và triển khai thỏa thuận hợp tác nhằm tăng cường trao đổi chuyên môn, nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ thanh tra Việt Nam.

Ông Gilles Guillot, Tùy viên hợp tác và hoạt động văn hóa, Tổng Lãnh sự quán Pháp tại TP Hồ Chí Minh phát biểu tại hội thảo. Ảnh: Nhật Huyền

Trong đó, nhiều chương trình, hoạt động chung được triển khai hiệu quả, như các chuyến công tác của chuyên gia Pháp sang Việt Nam để chia sẻ kinh nghiệm về đạo đức nghề nghiệp, kỹ năng soạn thảo báo cáo thanh tra, tổ chức quy trình nghiệp vụ; các khóa tập huấn, đào tạo chuyên sâu; cùng những cuộc trao đổi về phương thức hoạt động của hệ thống thanh tra 2 nước…

Tại hội thảo, bà Marion Pujau-Bosq, Phó Tổng Thanh tra Hành chính Pháp đã giới thiệu về nhiệm vụ thanh tra tại Pháp nói chung và Tổng Thanh tra Hành chính (IGA); lịch sử hình thành và chức năng nhiệm vụ, quy chế thanh tra, quy tắc đạo đức.

Bà Marion Pujau-Bosq, Phó Tổng Thanh tra Hành chính Pháp đã giới thiệu về nhiệm vụ thanh tra tại Pháp nói chung và Tổng Thanh tra Hành chính (IGA). Ảnh: Nhật Huyền

Bà Marion Pujau-Bosq cho biết, ở Pháp, các nhiệm vụ đánh giá, kiểm toán và điều tra có thể được tiến hành bởi Tòa kiểm toán, có nhiệm vụ kiểm tra việc quản lý hành chính công và đánh giá các chính sách công, bên cạnh vai trò là thẩm phán tài chính. Bên cạnh đó, các thanh tra bộ trực thuộc một bộ trưởng, thực hiện cùng loại nhiệm vụ thanh tra, thuộc phạm vi chuyên môn của mình hoặc phối hợp nếu là nhiệm vụ thanh tra liên bộ.

Ngoài ra, một số cơ quan thanh tra nghề, chẳng hạn như các cơ quan thanh tra tại Bộ Nội vụ trực thuộc quyền của các tổng giám đốc chứ không trực thuộc bộ trưởng; một số chính quyền địa phương có bộ phận thanh tra gắn liền với các cấp chính quyền địa phương như thành phố Paris.

Bà Marion Pujau-Bosq cũng cho biết, việc thực hiện điều tra hành chính là một trong những nhiệm vụ theo luật định của Tổng Thanh tra Hành chính. Tổng Thanh tra Hành chính có thẩm quyền điều tra hành chính ở mọi cấp Trung ương và sở, ngành, địa phương và có thể được yêu cầu điều tra phối hợp với tố tụng hình sự.

Đại biểu đến từ Tổng Lãnh sự quán Pháp tại TP Hồ Chí Minh và Đại sứ quán Cộng hòa Pháp tại Việt Nam. Ảnh: Nhật Huyền

Đáng chú ý, việc điều tra hành chính tại Pháp tuân thủ các nguyên tắc, đó là tự do tìm hiểu để điều tra kỹ lưỡng, xem xét cả bằng chứng buộc tội và bằng chứng gỡ tội; công bằng, thận trọng, khách quan và trung thực; tính độc lập của điều tra viên; bảo mật và bảo vệ nguồn tin/cá nhân; đảm bảo hình thức và khả năng truy nguyên của cuộc điều tra.

Để thực hiện một cuộc điều tra hành chính, Tổng Thanh tra Hành chính quyết định thành lập đoàn thanh tra, bao gồm ít nhất 2 người tùy theo từng cuộc thanh tra mà bố trí thanh tra viên phù hợp. Các thành viên đoàn thanh tra thực hiện các nhiệm vụ thanh tra một cách độc lập, nội dung liên quan đến các vấn đề về quản lý, thông thường thành phần đoàn thanh tra có cả nam, nữ nhằm bảo đảm sự cân bằng, hài hòa nhất định khi đánh giá. Người tham gia đoàn thanh tra được thủ trưởng cơ quan thanh tra kiểm soát chặt chẽ xung đột lợi ích, bản thân họ và người thân nếu có lợi ích liên quan với bên bị thanh tra thì không được tham gia.

Chia sẻ kinh nghiệm về xử lý sau thanh tra

Tại hội thảo, các đại biểu đến từ Thanh tra Chính phủ, Thanh tra TP Hồ Chí Minh, Thanh tra các tỉnh Đồng Nai, Đồng Tháp, Tây Ninh và TP Cần Thơ đã trao đổi, chia sẻ những kinh nghiệm thực tiễn trong công tác thanh tra, thực hiện kết luận thanh tra và xử lý sau thanh tra. Nhiều ý kiến thống nhất rằng hiệu quả thanh tra chỉ được bảo đảm khi khâu theo dõi, đôn đốc và kiểm tra việc thực hiện kết luận được triển khai nghiêm túc.

Hội thảo có sự tham dự các đại biểu là lãnh đạo thanh tra các tỉnh, thành phố khu vực phía Nam. Ảnh: Nhật Huyền

Bà Phạm Thị Thu Hương, Phó Cục trưởng Cục Theo dõi, đôn đốc và Xử lý sau thanh tra (Cục XIV) nhấn mạnh, hoạt động thanh tra không chỉ nằm ở việc phát hiện sai phạm, kiến nghị xử lý trong các kết luận thanh tra, mà còn ở việc xử lý sau thanh tra, cụ thể là hoạt động theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện kết luận thanh tra và các quyết định xử lý về thanh tra.

“Đây là khâu cuối nhưng có vai trò rất quan trọng, quyết định hiệu quả của hoạt động thanh tra”, bà Hương nói, đồng thời nhấn mạnh: Quá trình này bao gồm nhiều giai đoạn, từ việc ban hành quyết định xử lý đến việc theo dõi, đôn đốc và kiểm tra việc thực hiện kết luận thanh tra. Thông qua công tác xử lý sau thanh tra sẽ đánh giá được hiệu quả quản lý Nhà nước trong hoạt động thanh tra.

Ông Nguyễn Văn Lâm, Phó Chánh Thanh tra tỉnh Tây Ninh phát biểu tại hội thảo. Ảnh: Nhật Huyền

Chia sẻ về hoạt động xử lý sau thanh tra tại Pháp, bà Marion Pujau-Bosq cho biết, những gì được kỳ vọng từ một nhiệm vụ thanh tra là báo cáo và các khuyến nghị. Trong đó, số lượng khuyến nghị phải được giới hạn; đưa ra các các khuyến nghị ưu tiên; các khuyến nghị nêu rõ cơ quan có trách nhiệm thực hiện, nếu có thể kèm theo thời hạn thực hiện dự kiến, thậm chí là ước tính chi phí cho biện pháp đề xuất đó.

Bà Marion Pujau-Bosq cũng nhấn mạnh, báo cáo thanh tra đưa ra khuyến nghị chứ không phải quyết định, các quyết định vẫn hoàn toàn thuộc trách nhiệm của cơ quan hành chính. Quyền hạn của thanh tra cũng không bao gồm quyền đặc biệt của kế toán, liên quan đến thu hồi các khoản công quỹ và quyền hạn của thẩm phán (có thể đưa ra các biện pháp cưỡng chế hoặc phán quyết tài chính). Hoạt động của AGRASC (cơ quan quản lý và thu hồi tài sản bị thu giữ) được thực hiện trong khuôn khổ này và không thuộc phạm vi nhiệm vụ do một cơ quan thanh tra tiến hành…

Đại biểu chụp ảnh lưu niệm tại hội thảo. Ảnh: Nhật Huyền

Kết thúc hội thảo, ông Trần Đăng Vinh, Vụ trưởng Vụ Pháp chế đánh giá cao tính thiết thực các vấn đề được chia sẻ tại hội thảo, giúp các đại biểu có cơ hội hiểu rõ hơn về hoạt động thanh tra hành chính và xử lý sau thanh tra của Cộng hòa Pháp - một khâu then chốt nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả của hoạt động thanh tra trong nền hành chính hiện đại.

Thay mặt Ban Tổ chức, ông Trần Đăng Vinh đã cảm ơn bà Marion Pujau-Bosq, Phó Tổng Thanh tra Hành chính Pháp đã nhận lời mời tham dự hội thảo, cảm ơn Đại sứ quán Cộng hòa Pháp hỗ trợ tổ chức thành công hội thảo. Đồng thời, bày tỏ mong tiếp tục nhận được sự hỗ trợ từ phía Pháp trong các hoạt động đào tạo về chuyên môn, kỹ thuật góp phần tăng cường năng lực cho cán bộ Thanh tra Chính phủ và ngành Thanh tra Việt Nam.