Thông báo kết luận thanh tra cho biết, nội dung thanh tra tại SHB Vạn Phúc về các nội dung: nợ xấu, xử lý nợ xấu và thu hồi nợ ngoại bảng sau khi xử lý rủi ro; thanh tra cấp tín dụng đối với nhóm khách hàng lớn (tập trung tín dụng có liên quan đến lĩnh vực bất động sản; cổ đông, người có liên quan của cổ đông SHB…)

Theo kết luận thanh tra, tại thời điểm thanh tra về chấp hành quy định trong hoạt động cho vay cho thấy, trong quá trình thực hiện cấp tín dụng đối với khách hàng tại SHB Vạn Phúc còn một số tồn tại, sai sót trong công tác thẩm định, quyết định cho vay; kiểm tra, giám sát quá trình vay vốn, sử dụng vốn vay và trả nợ của khách hàng, vi phạm về phân loại nợ và một số tồn tại khác.

Về thực hiện các biện pháp xử lý, thu hồi nợ xấu, nợ đã xử lý rủi ro, theo kết luận thanh tra, ngoài các nguyên nhân khách quan, một phần do SHB Vạn Phúc còn tồn tại, hạn chế trong công tác thẩm định, quyết định cho vay; kiểm tra, giám sát quá trình vay vốn và trả nợ của khách hàng và một số tồn tại khác.

Về sử dụng dự phòng rủi ro để xử lý rủi to tín dụng, các khoản nợ được xử lý rủi ro đều là nợ nhóm 5, số tiền dự phòng cụ thể đã trích lập để xử lý rủi ro bằng dư nợ gốc thực tế khách hàng. Tuy nhiên, còn tồn tại về hồ sơ xử lý rủi ro, có 2/4 khách hàng được thanh tra, SHB Vạn Phúc không lập tờ trình đề nghị sử dụng dự phòng để xử lý rủi ro gửi Khối Quản lý và Xử lý nợ có vấn đề theo quy định nội bộ của SHB.

Đối với các biện pháp xử lý, thu hồi nợ xấu/nợ đã xử lý rủi ro, kết luận thanh tra cho thấy vẫn còn trường hợp áp dụng biện pháp thu giữ tài sản đảm bảo nhưng đến thời điểm thanh tra vẫn chưa xử lý được tài sản để thu hồi nợ cho ngân hàng.

Về kết quả thu hồi nợ xấu, nợ đã xử lý rủi ro, hàng năm Hội sở chính SHB có giao chỉ tiêu thu hồi nợ (gốc, lãi) cho SHB Vạn Phúc, tuy nhiên kết quả thu hồi nợ chưa cao, SHB Vạn Phúc không hoàn thành chỉ tiêu thu hồi nợ được phân giao trong năm 2020, năm 2022 và 9 tháng đầu năm 2023.

Kết quả thanh tra hoạt động cấp tín dụng đối với nhóm khách hàng lớn cho thấy, tại thời điểm thanh tra, SHB Vạn Phúc thực hiện cho vay đối với khách hàng theo các quy định, quy trình chung của SHB về cho vay đối với khách hàng doanh nghiệp, khách hàng cá nhân. Đối với các khách hàng doanh nghiệp được thanh tra có mục đích hợp tác đầu tư kinh doanh, đặt cọc, mục đích kinh doanh hàng nông sản; khách hàng cá nhân được thanh tra có mục đích kinh doanh lĩnh vực bất động sản chiếm tỷ lệ lớn trong tổng số dư cấp tín dụng tại SHB Vạn Phúc. Tuy nhiên, SHB chưa có quy định cụ thể đối với các lĩnh vực nêu trên, chưa hướng dẫn nhận diện cho các đơn vị kinh doanh về các rủi ro tiềm ẩn và đưa ra các biện pháp quản lý, giám sát việc sử dụng vốn theo đúng phương án sử dụng vốn/phương án kinh doanh của khách hàng để giảm thiểu rủi ro và đảm bảo an toàn vốn cho ngân hàng.

Về chấp hành quy định trong hoạt động cho vay, kết quả thanh tra hoạt động cấp tín dụng đối với 21 khách hàng vay vốn được SHB Vạn Phúc phân loại nợ nhóm 1, Thanh tra xác định SHB Vạn Phúc thực hiện chưa đầy đủ, chưa chặt chẽ quy định, quy trình cấp tín dụng của SHB, quy định của pháp luật, của Ngân hàng Nhà nước và đã vi phạm một số quy định về cho vay vốn đối với khách hàng.

Tại thời điểm thanh tra, SHB Vạn Phúc cho vay chưa đáp ứng đủ các điều kiện vay vốn theo quy định, không có phương án sử dụng vốn khả thi và không đảm bảo khách hàng có đủ khả năng tài chính để trả nợ theo thời hạn cam kết. Thời điểm 30/9/2023, có 17/21 khách hàng (gồm 12 khách hàng doanh nghiệp, 5 khách hàng cá nhân) dư nợ có vi phạm 42.098.000 triệu đồng, chiếm 91,1% tổng dư nợ được thanh tra. Thời điểm 31/12/2023, có 15/21 khách hàng dư nợ có vi phạm 38.367.640 triệu đồng, chiếm 90,3% tổng dư nợ được thanh tra.

Ngoài ra, SHB Vạn Phúc thực hiện thẩm định, quyết định cho vay chưa đầy đủ, chặt chẽ theo quy định. Thời điểm 30/9/2023, có 18/21 khách hàng dư nợ có vi phạm 44.136.431 triệu đồng, chiếm 95,5% tổng dư nợ được thanh tra. Thời điểm 31/12/2023, có 17/21 khách hàng dư nợ có vi phạm 41.241.896 triệu đồng, chiếm 97,1% tổng dư nợ được thanh tra.

Đáng chú ý, SHB Vạn Phúc vi phạm quy định về tài sản bảo đảm nợ vay là quyền sử dụng đất nhưng Hợp đồng thế chấp không công chứng và không đăng ký giao dịch bảo đảm theo quy định. Vi phạm, tồn tại về tài sản bảo đảm, thực hiện chưa đủ về hồ sơ tài sản bảo đảm theo điều kiện phê duyệt của cấp có thẩm quyền SHB.

Kết luận thanh tra cũng chỉ ra vi phạm quy định về phân loại nợ; vi phạm quy định về thực hiện cơ cấu nợ cho khách hàng không đúng quy định…

Ngoài ra, kết luận thanh tra cũng chỉ ra một số vi phạm, tồn tại khác của SHB Vạn Phúc, như: Thực hiện không đầy đủ các bước theo quy trình cho vay, quy định cho vay của SHB đối với khách hàng…

Kết quả kiểm tra có 17/21 khách hàng có mục đích vay vốn hợp tác đầu tư kinh doanh dự án bất động sản, mua bất động sản, mua gom đất để bán lại cho các công ty… dư nợ đến 30/9/2023 là 40.098.000 triệu đồng, nhưng được SHB Vạn Phúc phân loại một số khoản vay của các khách hàng này vào mục đích vay vốn khác là 27.446.580 triệu đồng.

Cũng theo kết luận thanh tra, với dư nợ chiếm 1/4 dư nợ toàn hàng, nhưng trong thời kỳ thanh tra các tuyến bảo vệ tại Hội sở SHB trong hệ thống kiểm tra, kiểm soát nội bộ chưa có kế hoạch kiểm tra, kiểm soát hoạt động cấp tín dụng tại SHB Vạn Phúc nhằm phát hiện và đề xuất cấp có thẩm quyền biện pháp chấn chỉnh, xử lý kịp thời đối với các vi phạm, tồn tại trong hoạt động cho vay tại SHB Vạn Phúc nhằm hạn chế rủi ro, đảm bảo an toàn hoạt động cho ngân hàng.

Từ những vi phạm trên, Cục Thanh tra, giám sát ngân hàng II (Cục II), Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng đã ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng đối với SHB Vạn Phúc với tổng số tiền phạt 495 triệu đồng.

Thanh tra, giám sát Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Hà Nội kiến nghị SHB Vạn Phúc tổ chức kiểm điểm, rút kinh nghiệm, xác định trách nhiệm và có hình thức xử lý phù hợp đối với tập thể, cá nhân có liên quan đến các vi phạm, tồn tại trong hoạt động cấp tín dụng.

Bên cạnh đó, tăng cường chất lượng công tác kiểm tra, kiểm soát, giám sát tại các chốt kiểm soát tại SHB Vạn Phúc. Tuân thủ nghiêm túc quy định, quy trình của SHB và phê duyệt cấp tín dụng của cấp có thẩm quyền về kiểm tra, giám sát trong và sau cho vay. Thực hiện rà soát toàn bộ dư nợ cho vay tại chi nhánh, trên cơ sở đó phân loại các khoản cho vay có mục đích góp vốn hợp tác đầu tư kinh doanh dự án bất động sản vào đúng mục đích cho vay kinh doanh bất động sản, không phân loại vào mục đích khác…

Thực hiện rà soát toàn bộ dư nợ tại chi nhánh đối với những trường hợp cho vay các khách hàng có mối liên quan với nhau, đối với khách hàng có mục đích kinh doanh hàng nông sản…

Về hoạt động cho vay đối với nhóm khách hàng lớn, Thanh tra, giám sát Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Hà Nội yêu cầu SHB Vạn Phúc thực hiện rà soát, chỉnh sửa, khắc phục theo đúng quy định của pháp luật liên quan đến những vi phạm, tồn tại về kiểm tra, giám sát quá trình vay vốn, sử dụng vốn vay và trả nợ của khách hàng… Yêu cầu SHB Vạn Phúc thực hiện khắc phục, chỉnh sửa đối với các vi phạm, tồn tại về tài sản bảo đảm…

Đối với khoản vay của Công ty TNHH Hoà Bình thực hiện cơ cấu nợ không đúng quy định, đoàn thanh tra yêu cầu SHB Vạn Phúc thực hiện chuyển nợ khách hàng sang nợ nhóm 5 và thực hiện việc trích lập dự phòng rủ ro cụ thể đầy đủ theo quy định…

Báo Thanh tra sẽ tiếp tục thông tin về kết quả thực hiện kết luận thanh tra của SHB Vạn Phúc.