Phát biểu tại Công an xã Yên Khương, Thủ tướng ghi nhận địa bàn ổn định, đồng thời nhấn mạnh: “Đã xác định xây dựng xã không ma túy thì cần tiến thêm một bước, nâng cấp thành xã không tội phạm. Các cấp ủy, chính quyền phải có giải pháp cụ thể, huy động lực lượng vũ trang, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể cùng tham gia”. Thủ tướng yêu cầu Công an tỉnh Thanh Hóa sớm xây dựng đề án, đặt mục tiêu 5 năm hoàn thiện cơ sở vật chất cho Công an xã, bảo đảm biên chế và phương tiện phù hợp, để lực lượng này thực sự là chỗ dựa của người dân trong bảo đảm trật tự an toàn xã hội.

Đề xuất của Thủ tướng nhanh chóng thu hút sự quan tâm của dư luận. Với người dân Thanh Hóa, nhất là ở nông thôn, niềm mong mỏi về một môi trường sống an toàn, trật tự luôn là nhu cầu thiết thực nhất.

Bà Phạm Hà, xã Vĩnh Lộc, chia sẻ: “Nghe tin xã Yên Khương được chọn làm điểm xây dựng ‘xã không tội phạm’, tôi rất mừng cho xã bạn và cho tỉnh nhà. Ở quê tôi, điều mong nhất là yên ổn, không trộm cắp, không cờ bạc, không ma túy. Nếu làm được điều đó thật sự, dân sẽ yên tâm làm ăn, con cháu yên tâm học hành”. Lời nói giản dị nhưng chứa đựng khát vọng sâu xa về một xã hội trật tự, đạo lý, nơi người dân được sống trong an toàn và tôn trọng.

Cùng chung suy nghĩ, ông Đức Duy, cư dân khu Lam Kinh, Thanh Hóa, bày tỏ: “Thanh Hóa là vùng đất có truyền thống văn hiến, giàu bản sắc. Nếu xây dựng được những xã ‘không tội phạm’, vừa bảo đảm trật tự, vừa giữ gìn nếp sống, thì rất ý nghĩa. Nhưng muốn vậy, chính quyền phải quan tâm tới việc làm cho thanh niên, gắn tuyên truyền pháp luật với sinh kế. Khi người dân không khổ cực, không bị rơi vào bế tắc, thì cái xấu tự nhiên sẽ ít đi”. Theo ông Duy, việc gắn mô hình này với phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” sẽ tạo nên hiệu ứng xã hội tích cực, bền vững hơn.

Thủ tướng Phạm Minh Chính thăm hỏi người dân đến khám tại Trạm Y tế xã Yên Khương. Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Thực tế cho thấy, mô hình “xã không tội phạm” chỉ thành công nếu được triển khai đồng bộ, không hình thức. Không thể hiểu “không tội phạm” là nơi không có vụ việc, mà là địa bàn biết phòng ngừa, phát hiện, xử lý vi phạm kịp thời; nơi người dân tin tưởng, hợp tác với lực lượng công an; và nơi mọi hành vi vi phạm pháp luật đều được ngăn chặn từ gốc. Đó là mục tiêu “không tội phạm thực chất” – khác xa với “không tội phạm trên giấy tờ”.

Thủ tướng cũng đặc biệt lưu ý các xã biên giới như Yên Khương phải chú trọng yếu tố dân tộc, tôn giáo, phát huy vai trò của già làng, trưởng bản, người có uy tín để vận động Nhân dân chấp hành chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; không để các thế lực xấu lợi dụng vấn đề dân tộc, tôn giáo để chia rẽ khối đại đoàn kết. Đây là một chỉ đạo quan trọng, bởi vùng biên Thanh Hóa có đặc thù đa dân tộc, địa hình hiểm trở, dân cư phân tán, nơi công tác vận động quần chúng có vai trò quyết định đến sự ổn định.

Song song với đó, Thủ tướng cũng dành sự quan tâm tới lĩnh vực y tế, giáo dục, những trụ cột bảo đảm phúc lợi xã hội. Ông nhấn mạnh, người dân phải được chăm sóc sức khỏe và học tập bình đẳng, vì “sức khỏe là vốn quý nhất của con người”. Khi phúc lợi được bảo đảm, niềm tin xã hội tăng lên, nguy cơ tội phạm giảm xuống. Như vậy, an ninh và phúc lợi không tách rời, mà là hai mặt của cùng một chính sách hướng về con người.

Đối với Thanh Hóa, tỉnh có địa bàn rộng, dân số đông, vừa có đồng bằng, miền núi, vừa có biên giới giáp Lào, việc thí điểm “xã không tội phạm” tại Yên Khương có ý nghĩa khởi đầu quan trọng. Nếu triển khai thành công, đây sẽ là tiền đề để nhân rộng ra các địa bàn khác, trở thành tiêu chí bổ sung trong xây dựng nông thôn mới nâng cao, gắn kết với phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc”.

Để đạt được mục tiêu đó, chính quyền địa phương cần chú trọng ba yếu tố: Củng cố lực lượng Công an xã chính quy, nâng cao năng lực tự quản của cộng đồng, và gắn công tác phòng ngừa tội phạm với phát triển kinh tế – xã hội. Khi người dân có việc làm, có niềm tin và trách nhiệm, họ sẽ tự bảo vệ thôn xóm của mình, góp phần hình thành “văn hóa không tội phạm”, một giá trị bền vững hơn mọi biện pháp hành chính.

Từ một chỉ đạo của người đứng đầu Chính phủ, Thanh Hóa có cơ hội để khẳng định vai trò tiên phong trong đổi mới quản lý an ninh cơ sở. “Xã không tội phạm”, nếu được triển khai thực chất, sẽ không chỉ là mục tiêu về trật tự, mà là biểu hiện của một xã hội biết sống trong kỷ cương, nhân văn và niềm tin. Từ những vùng biên như Yên Khương, thông điệp về sự bình yên có thể lan tỏa khắp miền quê xứ Thanh, để “đất anh hùng – người nghĩa khí” hôm nay tiếp tục viết nên hình ảnh một Thanh Hóa an toàn, nghĩa tình và vững bước trong thời kỳ mới.