+ PV: Xin ông cho biết, lượng mưa trong tháng 5 năm nay tại khu vực miền Bắc có gì khác biệt so với cùng kỳ năm ngoái và so với mức trung bình nhiều năm? Liệu chúng ta đang chứng kiến một xu hướng bất thường về thời tiết đầu mùa hay không?

- Ông Mai Văn Khiêm: Từ đầu tháng 5 đến nay, mặc dù chưa bước vào giai đoạn cao điểm của mùa mưa lũ ở Bắc Bộ, nhưng đã xuất hiện nhiều hình thái thời tiết nguy hiểm như mưa dông, lốc, sét, mưa đá, trong đó một số nơi đã ghi nhận các đợt mưa dông, mưa lớn cục bộ với lượng mưa phổ biến từ 100 - 200mm, có nơi trên 300mm.

Đáng chú ý là mưa cường suất lớn trong 1 vài giờ thể lên đến 1-200mm (Yến Dương (Bắc Cạn) 20h-24h/17/5 mưa 195mm, Na Hang (Tuyên Quang) 21h-24h/17/5 mưa 198mm, Tân Lập (Hà Giang) 20h-24h/17/5 mưa 132mm, Quảng Yên (Quảng Ninh) 18h-21h/17/5 mưa 150mm, Dân Tiến (Thái Nguyên) 16h-19h/17/5 mưa 192mm,…).

Theo dự báo hiện tại, tổng lượng mưa tháng 5/2025 có thể cao hơn trung bình nhiều năm khoảng 10-30%. Lượng mưa như này cũng chưa đáng kể so với tháng 5/2024 (mưa tháng 5/2024 cao hơn trung bình nhiều năm 30-60%).

Điều đáng chú ý là sự xuất hiện của mưa cường suất lớn trong khoảng thời gian ngắn. Điều này cũng đã thường xuyên xảy ra những năm vừa qua.

+ PV: Theo dự báo, vào giữa tuần này sẽ xuất hiện thêm một đợt mưa lớn. Xin ông cho biết những điểm cần đặc biệt lưu ý trong đợt mưa này? mưa sẽ tập trung ở khu vực nào, cường độ ra sao?

- Ông Mai Văn Khiêm: Những ngày tới hiện tượng mưa dông vẫn còn xuất hiện chủ yếu vào chiều tối và đêm. Dự báo khoảng ngày 22 đến 25/5, ở khu vực Bắc Bộ và Thanh Hóa có khả năng xảy ra đợt mưa lớn diện rộng ở Bắc Bộ, lượng mưa phổ biến từ 100 - 250mm, có nơi trên 350mm; có thể xuất hiện mưa cục bộ với cường suất lớn (trên 100mm trong 3 giờ).

Ngoài ra, ở khu vực Tây Nguyên và Nam Bộ, những vùng đã bắt đầu vào mùa mưa nên các đợt mưa dông vào chiều tối và đêm cũng sẽ xuất hiện thường xuyên hơn.

+ PV: Trong đợt mưa lớn và những nguy cơ thời tiết cực đoan hoặc thiên tai nào người dân cần chủ động phòng tránh? Ông có thể nêu cụ thể những khu vực có nguy cơ cao xảy ra?

 - Ông Mai Văn Khiêm: Để chủ động ứng phó với các tình hình thiên tai trong thờigia tới, Cục Khí tượng Thuỷ văn, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã có văn bản thông tin cảnh báocáo một số nguy cơ thiên tai cụ thể gửi các Bộ, ngành và địa phương, đặc biệt từ này đến cuối tháng 5.  Có một số điểm cần lưu ý:

Thứ nhất, đây đang là thời điểm giao mùa nên hiện tượng mưa dông mạnh có thể xuất hiện kèm theo lốc xoáy, sét và mưa đá, gió giật mạnh. Các nguy cơ này không chỉ đối với các tỉnh Bắc Bộ mà các địa phương ở Tây Nguyên và Nam Bộ

Thứ 2, lũ quét, sạt lở đất là nguy cơ thường trực chúng tôi vẫn liên tục cảnh báo trong những ngày tới, đặc biệt là các tỉnhmiền Bắc vừa trải qua một đợt mưa lớn nên tại các vùng đồi núinhư: Bắc Kạn, Lào Cai, Lai Châu, Yên Bái, Hà Giang, Tuyên Quang,… đất đá đã bão hòa nước nên nguy cơ trượt lở đất vẫn ở mức cao, người dân cần đề phòng với các hiện tượng trượt lở tránh gây thiệt hại về người và tài sản vật chất.

Thứ 3, với kịch bản mưa được dự báo như trên thì cần đềphòng nguy cơ từ ngày 22 - 25/5, trên thượng nguồn sông Thao, sông Lô và một số sông nhỏ ở Bắc Bộ, Thanh Hóa có khả năng xuất hiện một đợt lũ với biên độ lũ lên phổ biến từ 2-5m.

Ngoài ra, do mưa cường suất lớn chắc chắn xuất hiện ngày càng thường xuyên có thể gây ra ngập úng tại các vùng trũng thấp, khu đô thị, khu công nghiệp