Nghị định số 225/2025/NĐ-CP của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của các Nghị định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Đấu thầu về lựa chọn nhà đầu tư, được ban hành ngày 15/8/2025, tạo ra những thay đổi tích cực và toàn diện trong hoạt động đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư. Tâm điểm của các sửa đổi này là việc thiết lập và chuẩn hóa một quy trình giải quyết kiến nghị chặt chẽ.

Quy định mới không chỉ mang đến sự rõ ràng về các bước tiếp nhận, xem xét và giải quyết kiến nghị cho nhà đầu tư, mà còn khẳng định cam kết mạnh mẽ của Nhà nước trong việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các bên tham gia, góp phần tăng cường tính minh bạch, công bằng và hiệu quả cho môi trường đầu tư tại Việt Nam.

Để đảm bảo kiến nghị được xem xét một cách nghiêm túc và có cơ sở, Nghị định đã quy định rõ các điều kiện cần thiết tại Điều 61b. Theo đó, mọi kiến nghị phải được lập thành văn bản và có chữ ký xác nhận của nhà đầu tư, cơ quan hoặc tổ chức gửi kiến nghị. Điều này tạo nên tính pháp lý và trách nhiệm đối với nội dung kiến nghị.

Đồng thời, văn bản kiến nghị phải được gửi thông qua Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia, một kênh chính thức giúp đảm bảo tính minh bạch và lưu trữ hồ sơ điện tử.

Quy trình giải quyết kiến nghị: Các giai đoạn rõ ràng

Nghị định đã phân chia quy trình giải quyết kiến nghị thành hai giai đoạn chính, được quy định chi tiết tại Điều 61c, nhằm đảm bảo tính kịp thời và phù hợp với từng thời điểm phát sinh kiến nghị trong quá trình đấu thầu.

Trước khi có thông báo kết quả lựa chọn nhà đầu tư: Bên mời thầu có trách nhiệm xem xét và giải quyết kiến nghị này trong vòng 07 ngày làm việc kể từ ngày nhận được văn bản kiến nghị. Trường hợp nhà đầu tư không đồng ý với kết quả giải quyết của bên mời thầu hoặc không nhận được phản hồi trong thời gian quy định, họ có thể tiếp tục gửi kiến nghị đến người có thẩm quyền trong vòng 05 ngày làm việc kể từ ngày hết hạn trả lời hoặc ngày nhận được đơn giải quyết kiến nghị. Người có thẩm quyền sau đó sẽ có 07 ngày làm việc để giải quyết kiến nghị.

Sau khi có thông báo kết quả lựa chọn nhà đầu tư: Đối với kiến nghị phát sinh sau khi đã có thông báo kết quả, nhà đầu tư có thời hạn 10 ngày làm việc để gửi kiến nghị đến bên mời thầu, tính từ ngày thông báo kết quả được đăng tải trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia. Bên mời thầu sẽ có 07 ngày làm việc để xem xét và giải quyết kiến nghị. Tương tự như giai đoạn trước, nếu nhà đầu tư không đồng ý hoặc không nhận được giải quyết từ bên mời thầu, họ có thể gửi kiến nghị đến người có thẩm quyền hoặc Hội đồng giải quyết kiến nghị trong vòng 05 ngày làm việc kể từ ngày hết hạn trả lời hoặc ngày nhận được đơn giải quyết kiến nghị.

Hội đồng giải quyết kiến nghị quy định rõ tại Điều 61d của Nghị định

Một điểm mới và quan trọng trong Nghị định là việc chính thức thay thế "Hội đồng tư vấn" bằng Hội đồng giải quyết kiến nghị, được quy định tại Điều 61d. Sự thay đổi này thể hiện cam kết nâng cao tính chuyên nghiệp và độc lập của cơ chế giải quyết kiến nghị.

Hội đồng giải quyết kiến nghị được thành lập theo từng vụ việc cụ thể bởi các cấp có thẩm quyền, bao gồm Bộ trưởng Bộ Tài chính (theo yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ), Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ hoặc Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.

Thành phần của Hội đồng được quy định bao gồm Chủ tịch, Phó Chủ tịch (nếu cần), đại diện các cơ quan liên quan và các chuyên gia độc lập về đấu thầu, pháp luật hoặc khoa học. Các thành viên Hội đồng có trách nhiệm cao, phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về ý kiến của mình, đảm bảo tính khách quan và nghiêm minh trong hoạt động.

Hội đồng có quyền yêu cầu các bên liên quan cung cấp hồ sơ, tài liệu cần thiết và tiếp nhận thông tin phản ánh từ nhà đầu tư, tổ chức, cá nhân để phục vụ quá trình xem xét và giải quyết kiến nghị. Thời gian để Hội đồng xem xét đơn của nhà đầu từ là 20 ngày kể từ ngày Hội đồng được thành lập, báo cáo người có thẩm quyền xem xét, quyết định.

Kết luận kiến nghị và quyền khởi kiện tại tòa án

Sau quá trình xem xét kỹ lưỡng, văn bản giải quyết kiến nghị của Hội đồng phải thể hiện rõ ràng. Điều 61c của Nghị định chỉ rõ, nếu kiến nghị được xác định là đúng, văn bản phải làm rõ các biện pháp khắc phục hậu quả và thời gian thực hiện cụ thể. Ngược lại, nếu kiến nghị không đúng, văn bản phải giải thích rõ ràng lý do. Điều này không chỉ giúp nhà đầu tư hiểu rõ quyết định mà còn tăng cường tính minh bạch và trách nhiệm giải trình của các bên liên quan.

Điểm cuối cùng và cũng là quan trọng nhất để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của nhà đầu tư, quy định mới khẳng định một cách rõ ràng rằng nếu nhà đầu tư vẫn không đồng ý với quyết định giải quyết kiến nghị ở bất kỳ cấp nào (từ bên mời thầu, người có thẩm quyền, đến Hội đồng giải quyết kiến nghị), họ có quyền khởi kiện vụ việc ra tòa án. Đây là một kênh pháp lý mạnh mẽ, bảo đảm mọi quyền lợi chính đáng được tôn trọng.

Những quy định chi tiết và minh bạch về quy trình giải quyết kiến nghị trong đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư theo Nghị định mới thể hiện quyết tâm của Chính phủ trong việc xây dựng một môi trường kinh doanh công bằng, hiệu quả, góp phần thu hút đầu tư chất lượng cao và thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.