Quỹ Phát triển dữ liệu quốc gia là một quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách mới được thành lập, Báo Thanh tra cung cấp thông tin do Luật sư Vũ Văn Vinh (Công ty Luật Thiên Ngân, Đoàn Luật sư TP Hà Nội) trao đổi về vấn đề này để bạn đọc thêm thông tin.

Quỹ Phát triển dữ liệu quốc gia là gì?

Quỹ Phát triển dữ liệu quốc gia được thành lập theo Nghị định số 160/2025/NĐ-CP của Chính phủ.

Đây là một quỹ hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận; được giao cho Bộ Công an quản lý và phải chấp hành việc thanh tra, kiểm tra, kiểm toán của các cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền theo quy định của pháp luật.

Quỹ được hình thành từ ngân sách nhà nước, cùng với sự đóng góp tự nguyện của các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước.

Mục tiêu của Quỹ là hỗ trợ phát triển hạ tầng dữ liệu, ứng dụng công nghệ mới như AI (trí tuệ nhân tạo), dữ liệu lớn, học máy, chuỗi khối (blockchain), điện toán đám mây, Internet vạn vật… vào quản lý nhà nước, phát triển kinh tế và lợi ích công cộng.

Ngoài ra, Quỹ còn đầu tư cho doanh nghiệp, cá nhân hoạt động nghiên cứu các giải pháp gia tăng bảo vệ dữ liệu, chuyển giao công nghệ về dữ liệu, đổi mới sáng tạo về dữ liệu, phát triển ứng dụng công nghệ.

Nghị định số 160/2025/NĐ-CP của Chính phủ cụ thể hóa Điều 29 Luật Dữ liệu. Ảnh: TM

Ai được vay vốn từ Quỹ Phát triển dữ liệu quốc gia?

Các đối tượng được vay vốn, hỗ trợ hoặc đầu tư từ Quỹ bao gồm:

- Tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân hoạt động trong lĩnh vực công nghệ dữ liệu;

- Đơn vị thực hiện dự án đổi mới sáng tạo, sản xuất sản phẩm, dịch vụ số hóa;

- Doanh nghiệp nghiên cứu, phát triển hoặc chuyển giao công nghệ bảo vệ và xử lý dữ liệu.

Tuy nhiên, đối tượng vay vốn phải có tư cách pháp nhân và tại thời điểm vay vốn không có nợ thuế, nợ xấu tại tổ chức tín dụng.

Điều kiện vay vốn cụ thể cho doanh nghiệp công nghệ: Khi muốn vay vốn từ Quỹ Phát triển dữ liệu quốc gia, dự án của doanh nghiệp cần đáp ứng điều kiện như công nghệ được sử dụng thuộc quyền sử dụng hợp pháp, không vi phạm quy định cấm chuyển giao; sản phẩm, dịch vụ phải được phép lưu hành theo quy định pháp luật.

Hồ sơ vay vốn phải tự kê khai chính xác và chịu trách nhiệm về tính trung thực.

Quỹ không hỗ trợ cho những tổ chức, cá nhân đã được hỗ trợ từ nguồn khác của nhà nước cho cùng một nội dung, hạng mục.

Cơ chế vay vốn và lãi suất ưu đãi

Quỹ thực hiện ủy thác cho vay thông qua ngân hàng thương mại có vốn nhà nước hoặc ngân hàng chính sách. Hình thức vay là cho vay có bảo đảm với các tổ chức cung cấp dịch vụ, sản phẩm dữ liệu.

Lãi suất vay vốn từ Quỹ Phát triển dữ liệu quốc gia bằng 80% mức thấp nhất của lãi suất thương mại đang áp dụng cho các khoản vay cùng kỳ hạn (ngắn, trung hoặc dài hạn);

Phí ủy thác cho vay cũng được áp dụng ưu đãi theo quy định của Chính phủ.

Những quy định cần lưu ý khi vay vốn

Các hoạt động vay vốn, hỗ trợ và đầu tư từ Quỹ Phát triển dữ liệu quốc gia phải công khai, minh bạch và đảm bảo hiệu quả sử dụng vốn;

Quỹ có trách nhiệm kiểm tra, giám sát định kỳ hoặc đột xuất các dự án sử dụng vốn vay;

Trường hợp tổ chức, cá nhân vi phạm điều kiện, cam kết, hoặc sử dụng vốn sai mục đích, Quỹ có quyền thu hồi vốn;

Nếu dự án kinh doanh thua lỗ hoặc phá sản, không thu hồi đủ vốn vay, Quỹ có thể chuyển khoản vay thành khoản hỗ trợ sau khi đánh giá kỹ lưỡng.